Afbeelding
De Koloniale Illusie
Na de opheffing van de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) ontstond in het huidige Indonesië aan het begin van de negentiende eeuw een nieuwe koloniale staat. Ideeën uit de Europese Verlichting botsten hard met de werkelijkheid van de Indische archipel. De inwoners en de laatste overgebleven zelfstandige sultanaten boden passief en actief verzet tegen de koloniale overheersers.
De centrale figuur van de nieuwe koloniale politiek was Herman Warner Muntinghe. Hij was de belangrijkste adviseur van Herman Willem Daendels, Thomas Stamford Raffles en Godert van der Capellen. De uit Groningen afkomstige Muntinghe was een van de meest fascinerende en excentrieke figuren uit de Nederlandse koloniale geschiedenis. Zijn idee dat de kolonie er niet alleen was voor het moederland, maar ook andersom, vond aanvankelijk veel weerklank, maar uiteindelijk moest er vooral geld worden verdiend.
Na 1823 verdwenen Muntinghes idealen in de plooien van de geschiedenis, om pas veel later opnieuw ontdekt te worden. Het falen van zijn politiek mondde ten slotte uit in de verwoestende Java-oorlog (1825-1830), in het Cultuurstelsel en ook in Muntinghes persoonlijke ondergang.
Verbannen uit Java
Verbanning was een vertrouwde strafmaatregel in het voormalig koloniaal Nederlands-Indië. In Verbannen van Java volgen we een aantal door de koloniale regering verbannen personen, tot aan hun eindbestemming. We ontdekken bijvoorbeeld een hoogbejaarde regent die ruzie kreeg met een Europese ambtenaar, een Arabier die verdacht werd van moord, een Javaanse boer die amuletten verkocht, een driftige militair, een aantal assertieve vrouwen, en een Javaanse officier van justitie die als klokkenluider optrad.
In hun verhalen gaat het niet om bruut geweld, maar om de nietsontziende macht van de koloniale bureaucratie. De straf van verbanning droeg bij tot een angstcultuur die kritiek en verandering in de kiem smoorde. Onaangepaste Javanen moesten naar de verre Molukken, waar ze te werk werden gesteld op plantages. Lastige Europeanen werden van Java verwijderd of teruggestuurd naar Nederland. In Verbannen van Java leer je wat het betekende wanneer je in de 19de eeuw de koloniale rust van Nederlands-Indië verstoorde.
Over Jan Folkerts
Jan Folkerts (1953) studeerde vroegmoderne geschiedenis in Groningen. Hij vervulde uiteenlopende functies in de erfgoedsector en bij de lokale overheid en publiceerde eerder onder andere over de geschiedenis van Noord- en Oost-Nederland en over koloniaal New York. In 2023 promoveerde hij aan de Vrije Universiteit op de biografie van Herman Warner Muntinghe.
Over Margreet Van Till
Margreet van Till promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam. Daarna doceerde ze aan deze universiteit en aan de Rijksuniversiteit Groningen. De afgelopen jaren verbleef ze in Jakarta waar ze onderzoek deed in het Indonesisch nationaal archief.
Klub Buku
Bij Klub Buku presenteren wij de nieuwste publicaties met betrekking tot voormalig Nederlands-Indië. Tijdens het programma krijg je de unieke kans om het boek (als een van de eersten) aan te schaffen en te laten signeren.
Programma & tickets
14.00 Welkom door Maarten Fornerod
14.05 Presentatie Jan Folkerts: De koloniale illusie
14.25 Presentatie Margreet van Till: Verbannen van Java
14.45 Maarten Fornerod interviewt de beide auteurs
15.05 Vragen uit de zaal, gemodereerd door Maarten Fornerod
15.20 Borrel en signeersessie
17.00 Museum sluit
Zien wij jou tijdens Klub Buku in Museum Sophiahof? Een ticket kost € 10,- en dit is inclusief 1 drankje en 1 snack. Bestel je tickets hier.